Waarom de natuur ons gelukkiger maakt: The Nature Effect uitgelegd

Wat is ‘The Nature Effect’?

The Nature Effect is het bewezen effect dat tijd doorbrengen in de natuur je mentale en fysieke gezondheid verbetert.
Het verwijst naar de positieve impact die de natuur heeft op ons fysiek en mentaal welzijn. Sinds de jaren 80, staat het wetenschappelijk onderzoek bol van de bewijzen: natuur doet iets met ons. En ‘welzijn’ mag dan klinken als een vaag begrip, de impact is reëel: Welzijn verbeteren blijkt jaren toe te voegen aan ons leven.

We voelen dit zelf aan: 96% van de Belgen voelt zich gezonder en rustiger na een bezoek aan de natuur. En het mooie? Je hoeft het niet te 'snappen' om het te voelen. Je hoeft er niets voor te kunnen. Alleen gaan. Letterlijk in beweging komen.

Mensen die regelmatig buiten zijn, slapen beter. Denken helderder. Zijn veerkrachtiger. Niet omdat de natuur iets magisch oplost, maar omdat ze ons herinnert aan wie we werkelijk zijn.

Andy Goldsworthy zegt het zo mooi:

“We often forget that we are nature. Nature is not something separate from us. So when we say that we have lost our connection to nature, we have lost our connection to ourselves.”

3 manieren waarop natuur je welzijn versterkt

1. Buiten zijn vermindert stress

We zijn de connectie met onszelf een beetje kwijtgeraakt in het overaanbod aan prikkels, de hoge werkdruk en het vele schermgebruik. De digitalisering heeft onze tijd ongemerkt ingepalmd. Het scherm eist onze aandacht op en we brengen steeds minder tijd buiten door. Dat beginnen we allemaal te merken; stress, hoofdpijn, hoge bloeddruk, druk op de borst, rug- en nekklachten, … noem het maar. En laat de buiten nu net daar een wondermiddel tegen zijn! Tijd doorbrengen in de natuur verlaagt onze hartslag en bloeddruk én zorgt voor een afname van stresshormonen in ons bloed, al binnen de eerste 3 minuten. Bijgevolg hebben mensen die regelmatig in groene ruimtes bewegen, een lager risico op chronische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en obesitas. Buiten zijn is gezond. Meer nog: bewegen in de natuur is het sterkste preventieve medicijn op de markt. Gratis en zonder bijwerkingen!

2. Natuur verhoogt je productiviteit en creativiteit

Grote denkers zoals Einstein, Charles Darwin, Steve Jobs, … zwoeren bij wandelen voor het bedenken van oplossingen. Tal van studies tonen aan dat natuur en welzijn hand in hand gaan en dat de natuur ons probleemoplossend denken verbetert en creativiteit stimuleert. Ook op de werkvloer loont buiten zijn: zelfs 'nutteloos' buiten zijn verhoogt je productiviteit. Een recent Vlaams onderzoek (Clemente Pardol e.a.) toont aan dat meer tijd buiten tijdens de werkuren leidt tot meer welzijn, minder stress, betere cognitieve prestaties én productiviteit. Voor het beste effect van natuur op gezondheid en prestaties moeten we minstens 30 minuten naar buiten, minstens 5x per week. Zeg dus tegen je baas dat je na de lunch een half uur gaat wandelen. Of neem hem of haar gewoon mee! Jullie zullen productiever, gezonder en beter gezind terug komen.

3. Buiten zijn verbindt je met jezelf en anderen

De beweging naar buiten is tegelijk een beweging naar binnen. Je stapt weg van je rollen, status, ruis en daardoor komt er ruimte voor wat er echt toe doet, voor wie je onder al die lagen bent - en eigenlijk altijd al was. Door tijd door te brengen in de natuur beseffen we dat we verbonden zijn met alles wat leeft: Jij voedt met iedere uitademing de boom. De boom, op zijn beurt, geeft jou zuurstof voor je volgende inademing. Buiten zijn maakt ons weer deel van dat groter geheel, het verbindt ons met de natuur, elkaar, en uiteindelijk weer met onszelf.

Het effect van natuur op gezondheid en welzijn gaat dus verder dan alleen minder stress of een betere conditie. Het herinnert ons eraan wie we werkelijk zijn en geeft ons het gevoel van thuiskomen – iets wat zo velen missen in ons drukke, digitale leven.

Hoe kan je meer natuur integreren in je dagelijks leven?

87% van de mensen in Europa geeft aan meer tijd buiten te willen doorbrengen, maar 74% zegt dat ze hun dagelijkse routine en levensstijl moeten aanpassen om dat mogelijk te maken. Toch zit het in de kleine dingen: Vraag je bij alles wat je doet af: “Kan ik het ook buiten doen?”.

Nog een telefoon doen? Doe die al wandelend. Vergaderen? Je denkt meer oplossingsgericht buiten. Brainstorm? Buiten ben je creatiever. Lunch? Smaakt beter buiten. Zon? Even je batterijen opladen geeft een zee van productiviteit nadien. Pauze? Tien minuten wandelen na het eten voorkomt een glucosepiek. Stress? Even uitwaaien doet wonderen. Inrichting van de living? Neem die grote plant! Sport? Blijkt leuker én makkelijker vol te houden als je het buiten doet. Allemaal beton? Kijk omhoog, vaak zie je de lucht. Haren in de knoop? Kam ze buiten, dan neemt de wind ze mee. Met jezelf in de knoop? Ik zweer bij wandelen als antidepressivum zonder bijsluiter.

Het is zo simpel als wat. En het werkt altijd. Doe je mee? Je zal je beter voelen, beloofd!

De makkelijkste manier om te beginnen? Boek een activiteit via Rewild — en laat het Nature Effect z’n werk doen. 🌿

Josephine Jammaers, Avonturier & Outdoor Psycholoog

Bronnen:

^{Agentschap voor Natuur en Bos. (2021). Actieplan Natuur en Gezondheid 2021–2024.}

^{https://www.natuurenbos.be/sites/default/files/2023-08/actieplan_natuur_en_gezondheid.pdf}

^{Van den Berg, A. E. (2017). Natuur en gezondheid: Feiten en cijfers [Factsheet]. IVN Natuureducatie.https://www.ivn.nl/app/uploads/sites/246/2022/12/factsheet_jeugd_natuur_en_gezondheid_0_0.pdf}

^{Pardol, C. B., et al. (2021). Introducing nature at the work floor: A nature-based intervention to reduce stress and improve cognitive performance. Environmental Research, 196, 110312.}

^{Williams, F. (2017). The nature fix: Why nature makes us happier, healthier, and more creative. W. W. Norton & Company.}

^{O'Mara, S. (2019). In praise of walking: A new scientific exploration. Bodley Head.}

^{García, H., & Miralles, F. (2020). Forest bathing: How trees can help you find health and happiness (M. Morpurgo, Trans.). Hutchinson.}